دستیابی به آب بدون املاح یکی از مواردی است که در صنعت به آن توجه ویژه میشود، زیرا آبِ دارای املاح در دستگاههای صنعتی مشکل ایجاد میکند. املاح و ذرات معدنی موجب خوردگی، انسداد و گاه موجب انفجار ماشینآلات صنعتی میشوند؛ بنابراین باید در صنعت از دستگاههایی استفاده کرد که آب را تصفیه کند. خوشبختانه بهواسطه پیشرفت تکنولوژی و مدرن شدن صنعت دستگاههای زیادی برای تصفیه آب وجود دارد که در این مقاله ما به طور مستقیم به دستگاه هیدروسیکلون اشاره خواهیم کرد. به شما خواهیم گفت که هیدروسیکلون چیست و نحوه عملکرد این دستگاه را برایتان شرح خواهیم داد.
هیدروسیکلون چیست؟
هیدروسیکلون یک کلمه دوجزئی است که از دو جزء «هیدرو» و «سیکلون» تشکیل شده است. سیکلون خود بهتنهایی معنی جداکننده میدهد. جداکنندههای سیکلونی وظیفه دارند ذرات جامد یا زائد در گازها را تصفیه کنند. زمانی که کلمه هیدرو با سیکلون کنار هم قرار میگیرند معنای عملکرد دستگاه متفاوت خواهد شد. یعنی اینکه دستگاه همچنان عمل جداسازی را انجام میدهد با این تفاوت که در هیدروسیکلون عمل جداسازی ذرات جامد از مایع انجام میشود.
هیدروسیکلون یک دستگاه استوانهای مخروطی شکل است که از یک سمت آن آب ناخالص وارد شده و آب بعد از طی کردن مسیری گرداب مانند تصفیه شده و از سمت دیگر دستگاه خارج میشود. در پروسه تصفیه ذرات معلق در مایع تهنشین شده و از مایع خارج میشوند.
کاربرد هیدروسیکلون
مهمترین کاربرد دستگاه هیدروسیکلون جداسازی ذرات ماسه از آب است؛ اما این دستگاه کاربردهای دیگری نیز دارد که به اختصار شرح داده میشود.
هیدروسیکلون در صنایع معدنی
یکی از کاربردهای هیدروسیکلون در صنایع معدنی است. در عمل خردایش برای جداسازی دانههایی که کوچکتر از ۲۵۰ میکرون است از هیدروسیکلون استفاده میشود. در مدار آسیاها استفاده از دستگاه هیدروسیکلون موجب جداسازی دانههایی با قطر ۱۵۰میکرون میشود. به طور معمول مواد تولیدشده در دستگاه آسیای گلولهای بعد از خروج وارد هیدروسیکلون میشود. مواد ریزتر از حدِ فیلترِ دستگاه، سرریز شده و وارد مدار فلوتاسیون میشود و ذرات درشتتر مجدد وارد دستگاه آسیا میشوند.
هیدروسیکلون در بخش کشاورزی
یکی دیگر از کارکردهای هیدروسیکلون در بخش کشاورزی است. در بخش کشاورزی آب از چاههای عمیق خارج میشود، برای همین آب حاوی ذرات شن و مواد ریز سنگی است. اگر از هیدروسیکلون در مدار آبرسانی استفاده نشود مواد سنگی وارد نازلها و لولههای آبرسانی شده و مسیر را مسدود خواهند کرد، بهخصوص در مزارعی که از سیستم قطرهای یا بارانی استفاده میکنند لازم است از هیدروسیکلون استفاده شود.
هیدروسیکلون در صنایع آب آشامیدنی
جدای از صنایع و کارخانهها، از هیدروسیکلون در مراکز تصفیه آب نیز استفاده میشود. کار هیدروسیکلون جداسازی ذرات شن و مواد معلق کوچک از آب آشامیدنی است. از دیگر کاربردهای هیدروسیکلون میتوان به موارد زیر اشاره کرد. فاضلاب برگشتی در کارخانههای بزرگ که مواد ارزشمند تولید میشود و با هیدروسیکلون میتوان مواد باارزش را بازیافت کرد.
جداکردن مواد ریز از مایعات، در واحدهای صنعتی که از مایعات برای خنککردن استفاده میکنند که اگر این جداسازی انجام نشود ذرات در مسیر خنکسازی نازلها را مسدود کرده و به دستگاهها آسیب میزند.
مزایای استفاده از سیکلون
- توانایی هیدروسیکلون در جداسازی املاح بسیار بالا( حدود ۹۵٪) بوده و در سیستمهای تصفیه آب از اهمیت ویژهای برخوردار است.
- این دستگاه ساختار بسیار ساده ای داشته و نصب و راه اندازی آن نیز بسیار راحت است.
- هزینه تعمیر و نگهداری دستگاه پایین است.
- هنگام کار هیدروسیکلون هیچگونه مصرف انرژی و برق وجود نخواهد داشت.
- در ورودی و خروجی آن افت فشار بسیار کمی اتفاق خواهد افتاد.
- این دستگاه نیاز به نیروی الکتریکی ندارد.
- قابلیت جداسازی ذرات تا ۴۰ میکرون
- دستگاه هیدروسیکلون توانایی تحمل فشار تا ۸ بار را دارا می باشد.
ساختار دستگاه هیدروسیکلون
دستگاه هیدروسیکلون تشکیل شده از یک قسمت فوقانی استوانهای و یک قسمت تحتانی مخروطی بوده و دو عدد لوله نیز در قسمت بالایی و زیرین دستگاه تعبیه شده است. آب به وسیله فشاری که پمپ به آن وارد کرده است به داخل قسمت استوانه ای پمپاژ شده و نیروی گریز از مرکز باعث چرخش بالای آب می شود. در نهایت ذراتی که نسبت به آب سنگین تر هستند از آن خارج شده و از قسمت مخروطی به داخل مخزن هدایت خواهند شد و آب نیز از قسمت لولهای که در بالای استوانه تعبیه شده است به بیرون هدایت می شود.
عملکرد هیدورسیکلون
- در ابتدا از قسمت ورودی بار اولیه که یک لوله با قطر مشخص است، مایع به همراه ذرات وارد دستگاه میشود. آب و مایعات به همراه ذرات از طریق لولههای محیط شده بر بخش استوانهای به سمت پایین حرکت میکند.
- برای اینکه در زمان ورود مایعات به بخش استوانهای آب بالا نرود درپوشی بالای قسمت استوانهای کار گذاشته شده است که به آن ورتکس و یابنده گردابه نیز میگویند. ورتکس اجازه نمیدهد آب ورودی، از این سمت خارج شود؛ لذا جریان آب بهناچار به سمت پایین حرکت خواهد کرد.
- در امتداد درپوش ورتکس، لولهای کار گذاشته شده است که تا انتهای بخش مخروطی پایین میرود، زمانی که مایعات وارد فضای استوانهای میشود به دلیل فشار، آب به شکل گرداب مسیر استوانه را پایین میرود.
- در قسمت پایینی لوله املاح و ذرات سنگین به دلیل وزن بالا تهنشین میشوند. این سیستم مربوط به دستگاههایی است که چگالی ذرات بیشتر از چگالی آب یا سوسپانسیون است. بعد از آنکه ذرات تهنشین شدند آب به دلیل سبک شدن به سمت بالا حرکت کرده و از نازلی که در قسمت بالای دستگاه است خارج میشود.
- برای آنکه قدرت جداسازی ذرات در هیدروسیکلون بهدرستی شکل بگیرد، دو تئوری مطرح است که یکی قدیمی و تئوری دیگر جدید است:
در تئوری قدیمی ذرات براساس قطر از دستگاه خارج میشوند براین اساس ذرات ریز که قطرشان کمتر از قطر سرریز است از نازل بالایی خارج شده و موادی که قطرشان بزرگتر از حالت پایدار است از قسمت نازل رأس مخروطی خارج میشوند.
در تئوری جدید اما قدرت جداسازی بر اساس نظریات دینامیکی مواد شکل میگیرد. در این تئوری موادی که قطرشان کمتر از قطر سرریز است به سمت دیواره هیدروسیکلون حرکت کرده و از جریان حرکت آب جداشده و به بالا میرود. در این نظریه، مواد ریز لزوماً به قطر پایدار نرسیده (یعنی تا پایین دستگاه حرکت نکرده) و جداسازی قبل از قطر پایدار (راس مخروطی) انجام خواهد شد.
- طبق تئوری کنونی جداسازی مواد بر اثر نیروی گریزازمرکز صورت میگیرد. این نیروی گریزازمرکز ناشی از سرعت مماسی جریان آب صورت میپذیرد.
- ذرات آب با ذرات مواد چگالی متفاوتی دارد و این تفاوت، سرعت شعاعی متفاوتی به آب و ذرات معلق در آب خواهد داد که همین سرعت شعاعی متفاوت موجب میشود مواد سنگینتر کندتر و به سمت پایین حرکت کنند و در نتیجه تهنشین شوند و ذرات آب تندتر و به سمت نازل بالایی حرکت کنند.
شستوشوی دستگاه هیدروسیکلون
همانطور که اشاره شد، نیازی به شستشوی همیشگی دستگاه نیست و تنها کافی است هر از گاهی مخزنی که ذرات جامد جمع شده اند، تمیز شود. در واقع میزان پر شدن مخزن بستگی به اندازه ورودی ذرات جامد داشته و باید آن قسمت را باز کنید و ذرات را جدا کرده و با آب نیز شستشو دهید.
دراین مقاله ما با مفهوم هیدروسیکلون چیست اشنایی پیدا کرده و میدانیم دستگاه هیدروسیکلون و انواع هیدرو سیکلون تنها می تواند ذرات جامد موجود در آب را از آن جدا کرده و قابلیت جداسازی همه ی ذرات معلق را نخواهد داشت. راندمان و کارایی دستگاه بسیار بالا بوده و وجود آن در بیشتر کارخانههای تصفیه آب و… بسیار ضروری می باشد.
چنانچه در حوزه کاری خود به مشکلی برخورد کردهاید و در جستجوی فرد و یا شرکتهای توانمند برای حل مشکلتان هستید می توانید با عضویت در سامانه گلوپ و ثبت مشکل خود با این افراد و شرکت ها ارتباط برقرار کنید.
برای مشاهده مطالب بیشتر به گلوپ پلاس مراجعه فرمایید.